oncelikle paleo nedir onu aciklayalim:
biz insanlarin 250.000 yildir dunya uzerinde oldugumuzu tahmin ediyor bilim adamlari, tarim ise sadece 10.000 senelik. bu su demek: atalarimiz avlanma ve toplama ile besleniyorlardi, oyle bir yere bugday ekeyim, 3 ay bekleyeyim, hasati ekmek yapayim yoktu, yabani yetisen otlar, yakalayabildikleri hayvalar, tuttuklari baliklar, genelde cig yedikleri sebzeler ve mevsiminde meyveler gibi… hepimizin programlamasi -yani genetigi- bu sekilde, su anda yedigimiz bir cok sey aslinda genetigimize aykiri, bu nedenle de bizi hasta ediyor. kanser, diyabet, Alzheimer’s, kalp hastaliklari, hepsi hepsi beslenme kaynakli…
bu durumda kural cok basit: magara adami yemiyorsa siz de yemiyorsunuz… yani atalarimiz markete girip de reyonlara bakip, taniyip sepetlerine ne atarlar sayalim: etler, tavuklar, baliklar, kuruyemisler, mevsiminde meyve ve sebzeler ve tohumlar. yani ekmek, bugday, yulaf, seker, paketli urunler yok… mesela tavuk var ama icinde tavuk haric hersey olan nuggetlar, burgerler yok, badem var ama kavrulmus kaju fistik yok… kural basit, sadece dogal, islenmemis ve babannenizin babannesinin gorunce taniyabilecegi seyleri yemek…
yenmesi serbest olanlar soyle: yuzu olan hersey (insan haric), yani butun hayvan etleri ama ekmege ya da galeta ununa bandirilmadan, yumurta, badem, ceviz gibi kuruyemisler cigken, sebze ve meyveler kabuklariyla…
yasaklar ise: tahillar, makarna, ekmek, yulaf, misir, kuru baklagiller, sut ve sut urunleri, alkollu icecekler, rafine seker, rafine (hidrojene) yaglar, beyaz patates, tatlandiricilar, katki maddeleri…
biraz karsilastirma yapalim:
eski insanlar: atletik, kasli, uzun, uykusu duzenli, rahat
gunumuz toplumu: fazla kilolu, yorgun, sinirli, stresli, uykusuz ve hastaliklarla bogusuyor
peki fark ne? tarim! atalarimiz avlamak ve toplamakla doyurdugu karnini daha sagliksiz ama daha ulasilabilir tahillarla doyurmaya basladi, artik goc edip yemek aramaya, saatlerce ac kalmaya gerek yoktu, isler daha kolaylasti… ama vucudumuz bu sisteme hic alisamadi diyor Rob Wolf, beslenme konusunda asiri bilgili ve saygi goren bir uzman ve yazar, ayni zamanda paleo beslenmenin babasi (bizim diyetisyenlere sorsaniz o kim derler, o ayri). kendisi soyle bir ornek veriyor: 100 mt bir saha dusunun, bunun 99.5 metresi insanlarin ne kadar sure avcilik ve toplayicilik yaptigi sure, sure o kadar uzunki genetigimiz buna gore programlanmis durumda, son yarim metre ise tarimla ugrastigimiz sure, ama genetigimiz degismeden…
amerika nufusunun %35’i obez, fazla kilolu demiyorum bakin, obez! (http://www.cdc.gov/obesity/data/adult.html) amerika’da gunluk beslenmenin %60’I ise tahillar, tesaduf olacagini dusunuyorsaniz cok yaniliyorsunuz…
peki tahillar bizim icin neden kotu? bir sonraki yazinin konusu soz!
simdi gelelim whole30’a:
whole30, 30 gun boyunca bu beslenmeyi yapmak icin bir meydan okuma… araliksiz 30 gun boyunca yukaridaki gibi beslenecegim diyorsunuz. yani 30 gun boyunca yasaklilardan yemeyecek, serbest gidalari ise tartmadan ama abartmadan yiyeceksiniz. bu sure icinde tartilmak yok, onemli olan beslenmenize reset atmak, zaten kilo vermemeniz kacinilmaz…
kurallari hatirlayalim: 30 gun boyunca
tatlandirici ya da degil, butun sekerler yasak, akcaagac, stevia, coconut sekeri hepsi yasak, light urunler ve coca cola zero da yasak!
tahil, bakliyat, sut urunleri, alkol ve tutun, katki maddeleri, MSG, carrageenan ve sulfitler yasak…
cok sevdigim bir laf var, mezarinizi catal bicaginizla kazmayin diye, yani yedikleriniz size olume goturmemeli, aksine sizin zamanindan once sagliginizdan olmanizi engellemeli… yediginiz yemek size ilac da olabilir, zehir de, hangisini yiyeceginiz size bagli… bogazinizdan zararli tek bir gidanin bile gecmedigi 30 gune var misiniz?
No comments:
Post a Comment